Álit umboðsmanns Alþingis 11.apríl 2025

Strandsvæðisskipulagið, sem allt sjókvíaeldi í landinu byggir á, er ógildanlegt samkvæmt niðurstöðu umboðsmanns Alþingis. Málið snýst um vanhæfni lykilstarfsmanns sem að skipulaginu kom.

Við þessu þarf nýr ráðherra skipulagsmála Inga Sæland að bregðast. Á skipulaginu voru alvarlegir ágallar auk þessa vanhæfis, en vanhæfi er svokölluð öryggisregla sem þýðir að brot gegn henni leiða til ógildingar.

Skipulagið var gert með þeim hætti á sínum tíma að hagsmunir eldisfyrirtækja réðu alfarið för. Ekki var byrjað á eðlilegum hlutum eins og að tryggja siglingaröryggi og meta hættu af ofanflóðum og annarri náttúruvá. Fyrir vikið hafa mörg útgefin leyfi sem skipulagið heimilar verið felld úr gildi sem sýnir svart à hvítu hvað vinnubrögðin við skipulagsgerðina voru slæm.

Sem dæmi um hversu út í hött skipulagið er þá sker það ekki úr um hvar sjávarjarðir í einkaeigu enda og fyrir vikið hefur eldi verið heimilað innan einkajarða í andstöðu við vilja eigenda.

Í Seyðisfirði voru gallar skipulagsins óvanalega margir og til að mynda átti að vinna skipulagið í víðri sátt við alla hagaðila, þar á meðal, íbúa. Niðurstaða skoðanakönnunar Múlaþings sem sýndi að 75% Seyðifirðinga voru andvígir eldinu var nýkomin út þegar þáverandi innviðaráðherra samþykkti skipulagið í mars 2023. Þannig hunsaði hann þetta meginmarkmið laganna.

Það er ljóst að nýtt tækifæri blasir við nýrri ríkisstjórn og því er nú gullið tækifæri til að standa með náttúrunni, dýravelferð og lýðræðinu.